Home / Çalakî / 20 SAL LI SER KOÇA DAWÎ YA HELBESTVANÊ KURD SEYDAYÊ TÎRÊJ RE DERBAS DIBIN…

20 SAL LI SER KOÇA DAWÎ YA HELBESTVANÊ KURD SEYDAYÊ TÎRÊJ RE DERBAS DIBIN…

Ev 20 sal derbasbûn ser koça dawî ya  helbestvanê navdar Seydayê Tîrêj  , ku navê wî bi xwe Mele Nayîf Heso  ye .

di sala 1923an de, li gundê Necmûk li bajarê Qamişlo li Kurdistana Sûriyê jidayîkbûye,

û dema ku temenê wî gihîşt 6 sal  koçî gundê Toka dike, û nêzîkî 50 salî li wir dimîne.

Û piştre koçî gundê Newaf Sê Mitkê, li nêzîkî bajarê Amûdê, li wir ji aliyê Mele Ibrahîm El-Kolî ve fêrî ilmên Qurana Pîroz, Şerîet û olî, morfolojî û rêziman bû , Herwiha wêjeya kurdî jî.

Di sala 1937an de, ji bo qedandina xwendina xwe diçe Amûdê û li wir pênc salan xwendiye.

Di wê serdemê de,Seydayê Tîrêj bi çendîn nivîskar, rewşenbîr û helbestvanên kurd ên hevdemên xwe yên wek helbestvan Cegerxwîn, Nûredîn Zaza, Hesen Hoşiyar, Qedrî can û yên dî re nas dike û di bin bandora wan de maye û ji wê demê ve. dest bi nivîsandina helbestan bi zimanê kurdî kir.

Di sala 1952an de, helbestvan Tîrêj ji aliyê hêzên ewlekarî yên rejîma Sûrî ve hate girtin û hêzên ewlekarî pirtûkek wî desteser kirin û wêran kirin, ku bû sedema windabûna gelek helbestên wî di wê heyamê de.

Helbestvan Tîrêj bi helbestên xwe li piraniya navçe û bajarên Kurdistan û Sûriyê geriyan û bi hezaran pirtûkên helbestên xwe kirîn, ji bilî wê jî li ser daxwaza civaka kurdî serdana Elmaniyayê kir û li wir gelek şev û şahiyên helbestî vejand.

Gelek hunermendên kurd, û di piraniya şevbuhêrkên bang li civaka kurda li wir kir û digot :  ku welatê Kurdistanê ji bîr nekin û tiştekî ku zirarê bide navûdengê gelê kurd nekin.

Herwiha helbestên wî yên helbestî bûne malzemeyên xweş ji bo stranên gelek hunermendan, ji ber ku gelek ji wan helbestên Tîrêj gotine û pê şanaz bûne, ji wan hunermend Se’îd Gebarî, Mihemed Şêxo, Beha Şêxo, Şivan Perwer, Remezan Necîm Omerî û yên din. ji gelek komên kurdî re jî.

Seydayê Tîrêj gelek berhevok û malzemeyên çandî yên ku edebiyata kurdî pê serbilind e, ji wan: Xelat, Zozan, Cûdî hiştine.
Ji bilî destnivîsa kurdî ya rojbûna pêxember, beşa duyem a folklora kurdî û helbestên cuda yên ku nehatine çapkirin.

Navên hersê dîwanên wî jî navên çiyayên Kurdistanê ne; Xelat, Zozan û Cûdî.

Di êvar roja Şemiyê 23.3.2002an de, Koça dawî kir û cenazeyê wî bi beşdariya bi hezaran şêniyên Kurd, sibeha roja Duşemê 25.3.2002an ji bajarê Hesekê ber bi gundê “Gir Kaftar” ve hate veşartin.

Ragihandina ENKSê
Raport:Elî Fetah

About Raid Mihemed

Check Also

HERÊMÊN KURDISTANA SÛRIYÊ TÊN TOPBARAN KIRIN JI ALIYÊ TIRKIYA Û CIVAKA NAVDEWLETÎ BÊDENG DIMÎNE.

Di şeveq û sibeha roja Duşemê 8.8.2022an de,Herêmên Kurdistana Sûrî hatin topbaran kirin ji aliyê …

Leave a Reply

Your email address will not be published.