Di roja Şemiyê 12.11.2022an de,, hevrêziya giştî ya Tevgera Çaksaziya Kurdî li Sûrî civîna xwe ya asayî li bajarê Qamişlo,bi beşdarbûna hevrêzê giştî mamoste Fêsel Yûsif, civat hat li dar xistin û li ser lîsta kar rawestiyan birêkûpêk, di destpêkê de, xulekek bêdeng li ser giyanên pakrewanên şoreşa rûme û azadiyê û bi taybe pakrewanên Kurd Kurdistan rawestiyan.
Civatê di rewşa siyasî ya giştî de, pêşhatên dawî yên li qada navdewletî û herêmî û bertekên wan li ser pirsa Sûriyê bi giştî û doza kurdî, weke beşeke jiyanî û cihekî girîng ji mijarên sereke yên neteweyî yên welat, hatin nirxandin.
Hevrêziya giştî tekez kir ku pirsa Sûriyê bûye pirsgirêkeke navdewletî û her çareserî divê bi lihevhatina welatên pêwendîdar bi dosya Sûriyê re bi riya siyasî li Cinêvê, û bicîkirina biryarên qanûnî yên navdewletî, bi taybetî. Biryara 2254.
Herwiha Civînê bal kişand ser rewşa trajîk ya ku gelê Sûriyê bi hemû pêkhateyên xwe di warê siyasî, aborî, civakî, jiyanê û ewlehiyê de gihîştiye, û derbasbûna rêjîma Sûriyê di tawanên wê de li dijî zarokên şoreşa azadî û rûmetê, û hilweşandina pêkhateya dewleta Sûriyê û lêdana bingehên wê ji aliyekî ve.
Û Komên çekdar ên cîhadî û rêxistina terorîst a DAIŞê ji aliyê din ve, binpêkirin û tawan li dijî gelê vî welatî kirine.
Û civaka navdewletî nekir ku erkên xwe li hember kêşeya vî gelî pêk bîne.
Û wê ber bi lezkirina dîtina çareseriyek siyasî ya berfireh ji vê qeyranê re bikişîne.
Di vê çarçoveyê de, Hevrêziya Giştî bang li hêzên herêmî û navdewletî bi taybetî Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê û Rûsyayê kir ku fişarê li rêjîma Sûriyê bikin da ku,Pabendî bi cîbicîkirina berjewendiyên proseya siyasî li gor biryarên navdewletî yên pêwendîdar û hemû cureyên wê.
Hevrêziyê bal kişand ser wê yekê ku Hevbendiya Hêzên Şoreşê û Rikberiya Sûriyê rastî belavbûn û dûrketina ji riya xwe ya siyasî û niştimanî li hember stemkariyê û parastina armancên şoreşa gelê Sûriyê bi hemû pêkhateyên wê yên etnîkî, olî, civakî û çandî ye û rijdbûna wan ji pêdaçûneke berfireh li ser kar û siyasetên xwe di qonaxa berê de li gora daxwazên vî gelî.
Û nepabendbûna wê bi peyman û belgeyên ku di navbera pêkhateyên wê de hatine îmzekirin û aktîvkirina wan, ji bo avakirina hevkariyeke rasteqîn ku garantiya avakirina dewleteke sivîl, demokratîk, piralî ye ku destûra wê mafên gelê kurd nas bike û nasnameya wê ya netewî qebûldike.
Û bandoreke wê mezin hebû,li ser rêya yekxistina rêzên opozîsyona Sûriyê, guhastin bi guhertinên di siyaseta navdewletî de, û danûstandinên van hêzan li ser dosyayên din ên germ li cîhanê.
Civînê bi tundî êrîşa Cebhet Elnesra ya terorîst li ser Efrînê bi tundî şermezar kir, û hat nirxandin ku ev êrîş beşeke din li binpêkirin û tawanên ku rojane li dijî gelê resen yên Efrîn, Serê kaniyê û Girê Spî tên kirin zêde dike,ji aliyê komên çekdar ên ku Tirkiye piştgiriya wan dike, Yê ku talan û tawanên giran di derheqên gelên van herêman de, bikartînin ji dema ku lingên wan pê li van bajaran kirine.
Û bang li civaka navdewletî û rêxistinên mafên mirovan kir ku vê yekê rawestînin, kar bikin ji bo ku tawankaran hesab bipirsin, wan radestî dadweriya navdewletî bikin, û rêveberiya herêmê radestî gelê wê bikin di bin sîwana navdewletî de, bi mebesta dabînkirina vegerandina ewlehî û aramiyê û rûmet bo penaber û kesên jicîhûwarkirî bo deverên xweyî resen.
Di civînê de bi awayekî berfire behsa rewşa giştî ya navçeyên Kurdî ji aliyên siyasî, aborî, jiyanê û ewlekarî û zêdekirina rêjeya koçberiya xelkê deverê bi giştî û gelê Kurd bi taybetî hate kirin.Di vî warî de Hevrêziya Giştî ji xirabûna van şert û mercên destwerdanên herêmî û navdewletî û rêyên birêvebirina kirîza Sûriyê li gorî berjewendiyên xwe berpirsyar dît.
Hevrêziyê bi dûr û dirêjî li ser giringiya lidarxistina kongreya çarem ya niştimanî ya Kurd di vê rewşa hestiyar û nazik de ku herêm û gelê me yê Kurd li Sûriyê têre derbas dibe, û pêwîstiya encamdana wê ji bo bicihanîna daxwazên gelê me yê Kurd, rawestiya. û li gel rastî û guhertinên siyasî li ser asta niştimanî, opozisyonê û têkeliyên hêzên herêmî û navdewletî.
Di civînê de tekezî li ser wê yekê hat kirin ku pêwîste ev konferans bibe destpêkeke nû ji bo xebatên sazî û dezgehên beşdar di nava encûmenê de.Û xaleke zivirînê ber bi nirxandina siyasetên giştî û kêmasiyên performansa wan li ser asta giştî, siyasî û dîplomatîk.Ji ber ku ew hilgirê projeya niştimanî ya kurdî li Sûriyê ye û beşeke bi bandor a tevgera niştimanî ya Sûriyê ya opozîsyonê ye.
Civînê êrîşa vê dawiyê ya bi navê (Rêxistina Ciwanên Şoreşger) ya Partiya Yekîtiya Demokrat li dijî Encûmena Niştimanî ya Kurd û êrîşa li ser mal û milkên serkirde û alîgirên wê şermezar kir.Di vê çarçoveyê de, hevrêziya giştî tekezî li ser giringiya destpêkirina danûstandinan di navbera Encûmena Niştimanî ya Kurdî û partiyên Yekîtiya Niştimanî de, di bin çavdêriya Amerîka de, û pabendî bi belgenameya garantiyê ya ku ji aliyê Wezareta Derve ya Amerîka û Fermandeyê HSDê ve hatiye îmzekirin.Ji ber ku xizmeta doza Kurd, gelê Kurd û xelkê deverê bi giştî dike û rê li ber xirabûna encamên xirab ên rewşa ewlekarî û aborî li ser jiyana welatiyan digire û pêla koçberiyê bo derve rawestîne.
Herwiha Hevrêziya Giştî hevxemiya xwe bi gelê Îranê û şoreşa wan a li dijî rejîma zalim a melayan ji bo dîtina sîstemeke demokratîk ku mafên rewa yên gelê Kurd û gelên din di jiyaneke azad û bi rûmet de nas bike, nîşan da.
Her wiha hevrêziyê serkeftina kongireya 14 a Partiya Demokrat a Kurdistanê bi serpereştiya cenabê Serok Mesûd Barzanî – serkirdeyê pirojeya netewî bilind nirxand û pîrozbahiyên xwe jî ji bo serkeftina karê konferansê û pêşniyarên encamdan ku dê di xizmeta doza Kurd û gelê kurd û kurdistanî de.
Herwih civînê ruhê berpirsyarî û dilgermiya hevalan ji bo pêşxistin û xurtkirina rola siyasî û rêxistinî ya tevgerê di nava gelê Kurd de,bilind nirxand û lêgerîna wan a bênavber ji bo dîtina rêyên herî baş ji bo tevgerê ku rola xwe ya pêşeng di nava girse û hêzên siyasî û civakî de di qada netewî ya Kurd û Sûriyê de cih bigre.
Ragihandina ENKSê
Raport;Elî Fetah