Salvegera 39 emîn li ser koçbarkirina Derhêner û romannivîsê kurd “Yilmaz Guney” derbas dibin..

“Yilmaz Guney” Stêrkek navdar e di warê sînemaya cîhanê de, bi hezkirina xwe ya ji bo gelê xwe û welatê xwe tê naskirin, navê wî yê rastî Yilmaz Botun Hemîd e, derhêner, lîstikvan û nivîskarekî kurd e, bi eslê xwe kurd e.Bavê wî Hemîd. Botun, zazî ye, bi eslê xwe ji eşîra (Hasnan / Hasni) – Swerk – Sêwrek / Urfa ye, diya wî Kulî – Kulu ji Fartoyê ji malbata Seyîd Yûsif Hesenî ..

Yilmaz di 1’ê Nîsana 1937’an de li gundê Swirkê yê Bakurê Kurdistanê ji dayik bû, karê çandinî û kedkariyê kir, piştî weşandina kurteçîrokek cara yekem ket girtîgehê, 18 mehan di girtîgehê de ma û piştre hat sirgûnkirin. Guney di 400 berhemên sînemayî de lîstiye, ji wan 110 fîlm, û Çar roman û bi sedan çîrok nivîsandin .

Wek lîstikvan û romannivîs û derhêner 17 xelatên sînemayê stend, lê xelata wî ya herî girîng, helbet, wergirtina Palmiyeya Zêrîn e di Festîvala Fîlman de ji bo fîlma xwe ya herî navdar “Rê” (1982 AD). Gunay nîvê vê derhêneriyê kir dema ku ew di girtîgehê de bû .

Ji ber ku rejîma siyasî ya Tirkiyê rê li ber çêkirina fîlmên bi zimanê kurdî girtibû, wî fîlmên xwe bi tirkî dinivîsand.

Ji ber hezkirina wî bi mamên xwe re fîlmek bi navê Seyîd Xan çêkir û her wiha fîlmekî wî yê ser cejna netewî ya gelê Kurd Newroz û hesreta wî ya ji bo welatê xwe, Kurdistana azad û serbixwe hebû..

Yilmaz rastî çewisandineke mezin û zordarî û îşkenceyê dihat kirin ji ber bûyerên siyasî gelek caran ket girtîgehê, lê ev yek nebû kelem li pêşiya xebata Guneyê ya nivîsandin û hunerî de..

Yilmaz Gunay 47 sal jiya, 11 sal di zindanê de, nîv sal di sirgûnê de ma, sê salan di sirgûnê de mabû û di dawiyê de neçar ma ku penaberî Ewropayê bibe, da ku piçekî azad bibe û xizmeta piraniya gelê xwe yê kurd bike.

Bêguman hemû filmên derhênerê kurd Yilmaz Guney, gelek watedar û giringin û her ew di jiyana xwe ya sînema û hunerê de li ser hev 114 fîlm kişandin,derhêneriya 26 filman kir ,mijar û sînaryoya 64 filman nivîsand ,

û Gunayê berhemên xwe bi nerîneke Rastîbiniya Civakî afirandin,û herwiha di Derhêner di fîlmên xwe de; behsa êş, şadî, bêrikirin û hêviyên gelê xwe û hemû gelan kir û rastîna hemû mirovahiyê, jiyanê kir,û Yelmaz Guneyê hunermendê qedir bilin di derbarî kar û barên filimasaziya xwe de 22 xelat wergirtin ,ev xelat him ji derva û him jî ji saziyên navwelêt bi destxistin.

Yilmaz Guney, berî mirina xwe di axaftineke xwe de li ser rewşa Kurdan û Kurdistanê wiha gotibû: “Em vê qederê red dikin! Em naxwazin bibin zarokên welatekî bindest ê ku ji çar aliyan ve hatiye dagirkirin; em dixwazin bibin zarokên welatekî azad, serbixwe û yekgirtî. Em dixwazin li ser axa xwe, bi zimanê xwe stranên evînê û azadîyê bibêjin. Û em dixwazin li warê xwe, li bin alaya xwe azad û serbixwe bijîn….

Yilmaz di 9’ê Îlona 1984’an de li Fransayê koça dawî kir û li gel bi hezaran hezkiriyên wî, kesayetên payebilind ên siyasî yên Fransayê beşdarî merasîma cenazeyê wî bûn û li Goristana (Pierre Lachenz) a Parîsê bixakê hate spartin..

Ragihandina ENKSê

Raport: Hêvî Delî