BIRYAREK NETEWEYÊN YEKBÛYÎ YA KU DARVEKIRIN Û BINPÊKIRINÊN BERFIREH ÊN MAFÊN MIROVAN LI ÎRANÊ ŞERMEZAR DIKE.
BIRYAREK NETEWEYÊN YEKBÛYÎ YA KU DARVEKIRIN Û BINPÊKIRINÊN BERFIREH ÊN MAFÊN MIROVAN LI ÎRANÊ ŞERMEZAR DIKE.
Biryarek Neteweyên Yekbûyî ya ku darvekirin û binpêkirinên berfireh ên mafên mirovan li Îranê şermezar dike
Komeleya Giştî ya Netewên Yekgirtî biryarek der barê binpêkirinên berfireh ên mafên mirovan li Îranê şermezar kir; Biryar bi 77 dengan hat piştgirîkirin.
Di biryarnameyê de bal kişand ser zêdebûna leza darvekirinan li Îranê û hişyarî da ku ev biryar binpêkirina erkên navneteweyî yên Tehranê ne.
Biryar, di roja Çarşemê 20/11/2024an de hat dayîn. Neteweyên Yekbûyî bi tundî zêdebûna metirsîdar a bikaranîna cezayê îdamê li Îranê şermezar kir û bal kişand ser vê yekê ku “hinek ji van îdamkirinan li ser bingeha îtirafên bi zorê û bêyî dadgehkirinek dadmend û bê prosedurek rast têne kirin.”
Di biryarê de her wiha hat eşkerekirin ku “hejmareke mezin ji tawanên ku bi îdamê tên cezakirin, wek tawanên têkildarî madeyên hişber, zînayê, an jî têkiliyên hevzayendî, li gorî pîvanên navneteweyî sûcên giran nayên hesibandin.”
Wê got jî, “Sûcên mîna dînîtî, heqareta li pîrozan, an vexwarina alkolê ji wan tawanên ku cezayê îdamê ji bo wan tê sepandin, û ew gelek caran bi awayekî nezelal an berfireh têne diyarkirin, ku ev yek binpêkirina Peymana Navdewletî ya Sivîl e. û mafên siyasiye.”
Netewên Yekgirtî dilgiraniya xwe ya kûr derbarê bikaranîna sizaya îdamê li dijî kêmaniyên etnîkî û olî, bi taybetî Behayîyan nîşan da û berdewamiya îdamkirina jinan rexne kir. Di biryarnameyê de hat gotin ku hejmara jinên ku sala borî li Îranê hatine bidarvekirin gihiştiye asta herî bilind a rekorê.
Cîgira Nûnera Îranê li Neteweyên Yekbûyî, Zehra Erşadî, di bersiva xwe ya li ser biryarnameyê de, bi tundî ew biryarname red kir û ew bi “nedadperwerî û siyasî” wesif kir.
Ev biryar di ronahiya nûçeyên derbarê pêleke nû ya cezayên darvekirinê li Îranê tê. Di vê çarçovê de, Rêxistina Hiyoman Raytis û Otiş di daxuyaniyekê de hişyarî da ku rayedarên Îranê vê dawiyê hijmareke zêde ji hikmên bidarvekirinê li dijî girtiyên siyasî, kêmîneyên etnîkî û olî û welatiyên biyanî derxistine.
Di biryarnameyê de her wiha bang li Îranê hat kirin ku dest ji îşkence û muameleya hovane û nemirovî berde, di nav de tundiya zayendî û birîna organan. Wî rexne li zordestiya armanckirî li dijî jin û keçan, hem li ser înternetê û hem jî ofline, ligel qanûn û siyasetên cihêkarî yên mîna hîcaba bi darê zorê, ku mafên bingehîn ên jinan binpê dike, rexne kir.
Tevî xwepêşandanên ku di van demên dawîn de li Îranê di bin dirûşma (Jin, Jiyan, Azadî) de rû didin, lê belê rayedarên Îranê li ser ferzkirina hîcabayê tedbîrên xwe tundtir kirine.
Derbarê bûyera xistina balafira Ukraynayê de, Neteweyên Yekbûyî daxwaz ji Îranê kir ku bi hemû aliyên pêwendîdar re hevkariyê bike û bi tevahî berpirsyariya wê bûyerê bigire ser milê xwe.
Di biryarnameya nû de nîgeraniya Netewên Yekgirtî ji ber astengiyên tund li ser azadiya bîr û baweriyê di Îranê de, bi taybetî di warê mezheba Behayî de hatiye eşkerekirin. Wê herwisa daxwaz ji dewleta Îranê kir ku warên hevkariyên xwe bi saziyên navneteweyî re, ji wan jî raporterê taybet ê rewşa mafên mirovan li Îranê, berfirehtir bike, ku tevî çend caran daxwaziyên Îranê, heya niha jî vê yekê red dike.
Ragihandina ENKSê
Raport:Elî Fetah